Czym jest terapia pedagogiczna?

Jest to proces długotrwałych oddziaływań ukierunkowanych na niwelowanie deficytów rozwojowych powodujących trudności szkolne dziecka. Termin ten jest zamiennie stosowany
z enigmatycznym  dla wielu rodziców pojęciem zajęć korekcyjno- kompensacyjnych. Korekcja oznacza poprawę i usprawnianie, a kompensacja to wyrównywanie braków w umiejętnościach szkolnych uczniów. Naczelnym celem terapii pedagogicznej jest zatem wszechstronne stymulowanie rozwoju dziecka zarówno w sferze poznawczej, psychicznej jak i emocjonalnej.

Adresaci terapii:

Na terapię pedagogiczną mogą uczęszczać:

  • dzieci i młodzież ze specyficznymi trudnościami w uczeniu (uczniowie z rozpoznaniem dysleksji, dysgrafii, dysortografii, dyskalkulii)
  • dzieci z diagnozą ryzyka dysleksji
  • dzieci, u których wykryto deficyty kluczowych funkcji (słuchowych, wzrokowych, motorycznych) istotnie utrudniających im opanowanie pisania, czytania czy liczenia .

Organizacja i przebieg terapii:

 

Aby terapia pedagogiczna mogła przynosić pożądane efekty, musi odbywać się systematycznie- przynajmniej raz w tygodniu. Zajęcia mogą mieć formę indywidualną (terapeuta- uczeń) lub grupową (terapeuta oraz maksymalnie 5 dzieci w podobnej grupie wiekowej i ze zbliżonymi problemami edukacyjnymi). Kluczem do osiągnięcia sukcesu w terapii jest stworzenie życzliwej atmosfery- pełnej zaufania, wzajemnego szacunku, wyrozumiałości, bo oprócz usprawniania zaburzonych funkcji elementarne będzie odpowiednie zmotywowanie dziecka oraz podniesienie jego (nierzadko zachwianej przez niepowodzenia) samooceny. Praca terapeutyczna opiera się przede wszystkim na indywidualizacji programu czyli dostosowania do możliwości i potrzeb danego ucznia. Niemniej większość spotkań terapeutycznych bazować będzie na stymulowaniu obszarów takich jak:

  • percepcja i pamięć słuchowa
  • percepcja i pamięć wzrokowa
  • koordynacja wzrokowo- ruchowa
  • motoryka mała i duża
  • koncentracja uwagi
  • orientacja przestrzenna

Zaburzone funkcje ćwiczone są naprzemiennie z tymi, które są w normie. Taki system zapobiega zniechęceniu dziecka oraz daje mu możliwość odnoszenia sukcesu, który staje się źródłem jego satysfakcji z pracy.

Czas trwania terapii:

 

Czas trwania terapii zależy od indywidualnych predyspozycji i postępów dziecka. Zakładając systematyczną pracę i niewielkie zaburzenia, pozytywne efekty można uzyskać w ciągu roku.
W przypadku trudności specyficznych, czas będzie nieco dłuższy. Nieocenionym fundamentem pozytywnych rezultatów terapii będzie także współpraca na płaszczyźnie dziecko- terapeuta- rodzic.

RZECZY, KTÓRE POWINIEN WIEDZIEĆ RODZIC DYSLEKTYKA

 

  1. Dysleksja to nie wyrok, każdy dyslektyk może nauczyć się czytać.

Jego droga do osiągnięcia celu będzie jednak nieco dłuższa niż u rówieśników bez tego zaburzenia. Często, aby móc pokonać tę trudność dyslektyk będzie potrzebował polisensorycznych metod, by zaangażowanie wszystkich zmysłów spowodowało rozbudowę niedomagających obszarów językowych. Dzięki odpowiedniej terapii pedagogicznej, sumienności i wytrwałości Twoje dziecko nauczy się czytać.

  1. Dysleksja nie jest brakiem motywacji i lenistwem.

Choć bardzo często na nie wygląda. Deficyt w zakresie świadomości fonologicznej powoduje problemy z zapamiętywaniem i wykonywaniem dłuższych poleceń podawanych drogą słuchową. Efekty są widoczne podczas pracy na lekcji czy na sprawdzianach, gdy dziecko wyraźnie odbiega z tempem pracy od swoich rówieśników. Wolniej pisze, czyta i wypełnia testy, ponieważ jego mózg dostając wieloetapowe instrukcje, przetwarza tylko pierwszą.

  1. Nie zmuszaj dziecka do czytania lektur- pozwól odsłuchać audiobook.

Wbrew powszechnym opiniom, dyslektyk nie pokona swojej słabości czytając więcej. Nakazywanie wykonywania czynności, która jest dla niego trudna może prowadzić
do frustracji, złości, niechęci. Aby sprostać wymaganiom szkolnym i być na bieżąco
 z lekturami, dziecko może wysłuchać audiobook. Oprócz zaznajomienia się z treścią lektury, korzyścią będzie „osłuchanie” się z poprawną gramatyką oraz poszerzanie zasobu słów. Do czytelnictwa warto zachęcić dziecko poprzez pomoc w wybraniu pozycji bazujących na jego zainteresowaniach (komiksy, artykuły  internetowe, literatura młodzieżowa, gry edukacyjne).

  1. Dezorganizacja- drugie imię dysleksji.

Brak dbałości o szczegóły i widzenie obrazu całości może powodować u dziecka chaos. W domu wieczny bałagan w pokoju i na biurku, w szkole kłopoty z organizacją
i zarządzaniem swoim czasem. W pokonaniu tej słabości pomocne mogą okazać się alarmy z telefonów, robienie zdjęć czy rozpisywanie harmonogramów z obowiązkami domowymi i szkolnymi.

  1. Poczucie bycia gorszym.

Dzieci z dysleksją bardzo szybko, bo od początków edukacji, zdają sobie sprawę, że koledzy z klasy lepiej czytają, piszą, szybciej radzą sobie z różnego typu zadaniami. Często prowadzi to do spadku samooceny i izolowania się od rówieśników. Zadaniem rodziców oraz nauczycieli jest zatem szukanie mocnych stron dziecka (zajęcia pozalekcyjne - taniec, śpiew, sport, etc.), pomoc w ich rozwijaniu i chwalenie za dokonania. Sukces i uznanie są kanwą do produktywności i motywacji dyslektyka.

  1. Chcesz pomóc?- graj z dzieckiem w planszówki.

Gry planszowe są świetną alternatywą dla wszechobecnych tabletów i smartfonów. Oprócz tego, że wywołują pozytywne emocje, są świetnym sposobem na rodzinne spędzenie wolnego czasu, mają jeszcze inne zalety. Jakie? Rozwijają koncentrację uwagi, ćwiczą pamięć wzrokową, funkcje wzrokowe
i słuchowe czy sprawność małej motoryki. Poprzez gry pośrednio wspomagasz dziecko w nauce czytania korygując jego deficyty rozwojowe. Przy okazji jest to dla niego czynność atrakcyjna, a nie przykry obowiązek.

  1. Dar dysleksji?

Świetna pamięć do zdarzeń, twarzy, lokalizacji, ponadprzeciętny poziom inteligencji, bujna wyobraźnia, pracowitość, zorientowanie na osiąganie wyznaczonych przez siebie celów, uzdolnienia artystyczne (sztuka, muzyka, teatr) to tylko część zalet ludzi dyslektycznych. Dzieciom należy nieustannie przypominać, iż diagnoza nie zamyka im dróg do spełniania marzeń oraz, że w świecie kultury, sztuki czy nauki istnieje grono sławnych postaci, które borykały się z podobnym problemem: Leonardo Da Vinci, Hans Christian Andersen, Thomas  Edison, Winston Churchil,  Albert Einstain,  Richard Rogers, Tom Criuse, Salma Hayek. Nie przeszkodziło im to jednak w osiągnięciu sukcesu na światową skalę.

Bibliografia:

  • Czajkowska, K. Herda, Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole: poradnik dla nauczycieli, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989.
  • Skorek E.M., Terapia pedagogiczna, Impuls, Kraków 2007.
  • Notatki własne ze studiów podyplomowych diagnoza i terapia pedagogiczna
  • www.dardysleksji.pl